Zapomniane warzywa na Twoim talerzu

W kuchni jest, jak na modowym wybiegu. Co jakiś czas następuje triumfalny powrót. Mające za sobą lata świetności rzeczy tracą styl i szyk, a pewnego dnia , niespodziewanie, zostają wyrwane z pozornego niebytu. Jakiś kreator od trendów przypomina sobie o dodatku, który sprawi, że po raz kolejny wszystkie stolice mody  będą padały z wrażenia. Kuchnia też co pewien czas odkrywa produkty już kiedyś robiące na stołach furorę. Swoje drugie życie dostają właśnie topinambur, wężymord, pasternak czy jarmuż. Nazwy mogą brzmieć niezrozumiale, ale zdecydowanie trudniejszą zagadką jest dla mnie wyeliminowanie tych warzyw na tak długo z kulinarnego menu. To przecież jesienno-zimowe skarby doceniane ze względu na swoje witaminowe bogactwo przez całe pokolenia domowych gospodyń. Nagle zniknęły ich uprawy, opowieści o leczniczych efektach, jakie dają, przepisy na dania z nimi w roli głównej. Pasternak  został wyparty przez pospolitego ziemniaka, jarmuż zastąpiła kapusta, a topinamburem i wężymordem karmiono ewentualnie zwierzęta. Teraz zielone liście jarmużu, których szklanka zawiera aż 70% dziennego zapotrzebowania na witaminę C wrzuca się do worka z napisem superfood i na targach śniadaniowych oczekuje za nie niemałej zapłaty. Topinambur oferują wszystkie ceniące się restauracje, a wężymord zwany też skorzonerą pretenduje do wyparcia niemieckich szparagów. Smakuje podobnie, a nie ma włókien. Też można go piec, dusić i robić na jego bazie kremowe zupy. Dziś więc na talerzu rodzima egzotyka.

• Topinambur – nazywany bywa ziemnym jabłkiem, wzmacnia odporność, bo zawiera cenny probiotyk. Wzmacnia skórę i paznokcie, dzięki krzemionce odmładza! Można wykorzystać go do puree, zupy, zrobić z niego frytki, dodać do bulionu, a także jeść na surowo, skropiony cytryną i natką pietruszki albo ze startym jabłkiem w postaci surówki.
• Pasternak ma dużo białka, żelaza, wapnia i witaminy c. Dawniej ceniono go za właściwości odtruwające, sprawdza się przy chorobach nerek. Wyglądem pasternak przypomina pietruszkę, choć teraz bywa od niej droższy, więc jest to jakiś sposób na odróżnienieJ Pastrenak  jest słodszy od pietruszki, jego natka ma większe liście. Można piec z jego dodatkiem ciasta, robić zupy i dodawać do mięsa.
• Wężymord znany też jako skorzonera, zimowe szparagi czy czarny korzeń. Ma dużo węglowodanów, żelaza i fosforu. Wężymord przyniesie ulgę w kaszlu. Nazwa pochodzi od dawnego zastosowania, miał łagodzić skutki ukąszenia przez węża, teraz podobno leczy trądzik. Najlepiej gotować go w skórce, a dopiero potem obierać, dzięki czemu nie stracimy cennych witamin. Wężymord można grillować, zapiekać z innymi warzywami, dodawać do zup.
• Jarmuż to kapusta, jej liście idealnie odnajdą się w koktajlach i sokach. Obecnie najłatwiej dostępny, często już podzielny na mniejsze liście, umyty i gotowy do użycia. Można jeść go na surowo, w sałatkach, robić z niego chipsy lub gotować.

Kremowa zupa z topinamburu ze śliwką

•  kilogram topinamburu
• 1,5 litra bulionu warzywnego
• cebula
• ząbek czosnku
• garść świeżego tymianku
• kilka śliwek
• łyżka miodu
• sól, pieprz
• sok z cytryny
• skórka z cytryny
• łyżka masła
• łyżka oliwy

Oliwę rozgrzać, przesmażyć na niej posiekaną cebulę i czosnek. Topinambur obrać i pokroić, dodać do cebuli. Smażyć przez 2-3 minuty, dolać bulion i masło. Doprawić i gotować 15 minut. Po tym czasie zupę zmiksować. Wlać sok z cytryny, wymieszać. Śliwki wypestkować. Pokroić w paski. Na patelni rozgrzać miód, dodać śliwki. Smażyć 3 minuty, aż owoce zmiękną i pokryją się miodem. Dodać skórkę z cytryny i tymianek. Zupę przelać do miseczek, na wierzchu ułożyć kawałki ciepłych śliwek.Frytki z topinamburu

• pół kilograma większych korzeni topinamburu
• olej do smażenia
• sól
• jogurt

Topinambur obrać i pokroić w paski. Olej rozgrzać. Smażyć frytki, ale dość krótko, bo to delikatne warzywo. Odsączyć, posolić, można podawać z jogurtem i ziołami.Pesto z jarmużu

• szklanka jarmużu
• ząbek czosnku
• garść zielonej pietruszki
• łyżka pestek słonecznika
• sok z limonki
• 2 łyżki parmezanu
• 2-3 łyżki oliwy
• sól, pieprz

Słonecznik sprażyć na suchej patelni. Jarmuż podzielić na mniejsze kawałki. Wszystkie składniki przełożyć do blendera i zmiksować na gładki krem. Podawać posypanymi pestkami słonecznika z krakersami, makaronem lub pieczywem.Koktajl z jarmużu

• szklanka jarmużu
• banan
• sok z cytryny
• pół szklanki soku z jabłek lub jabłko
• garść świeżej mięty
• woda

Wszystkie składniki umieścić w blenderze i zmiksować z wodą – jej ilość zależy od upodobań. Jeśli chcemy mieć rzadszy koktajl, trzeba wlać mniej. Jeśli używamy jabłka, należy je obrać i usunąć gniazdo.Ciasto z pasternakiem

• 1, 5 szklanki startego pasternaku
• pół szklanki cukru
• 2 jajka
• nieco ponad  szklanka mąki
• duża łyżka wiórek kokosowych
• łyżeczka proszku do pieczenia
• sok i skórka z pomarańczy
• ¼ szklanki oleju
• łyżeczka ekstraktu z wanilii
• cukier puder do posypania

Jajka utrzeć z cukrem, dodać skórkę i sok z pomarańczy oraz wanilię i olej. Mąkę przesiać z proszkiem, dodać wiorki. Masę jajeczną przelać do mąki. Dodać starty pasternak i wmieszać do ciasta. 20 cm formę do pieczenia wysmarować masłem, wlać ciasto, wstawić do nagrzanego do 180 stopni piekarnika i piec około 25-30 minut – do suchego patyczka.Wężymord z jajkiem w koszulce

• 200 g wężymordu
• 2 jajka
• sól, pieprz
• zielona pietruszka
• łyżeczka octu
• kilka plastrów szynki parmeńskiej
• oliwa

Wężymord obrać, większe kawałki przekroić wzdłuż na pół. Blaszkę do pieczenia wyłożyć folią lub papierem. Kilka kawałków wężymordu owinąć  plastrem szynki. Skropić oliwą. Wstawić do piekarnika nagrzanego do 180 stopni. Piec 12- 15 minut – do miękkości i zarumienienia. W tym czasie w garnku zagotować wodę z octem. Zrobić wir mieszając. W środek wlać jajko. Gotować 3 minuty. Odcedzić. Ciepłe jajka układać na upieczonych warzywach. Doprawić i posypać posiekaną pietruszką.